Bezoek ook andere bijzondere monumenten

Bergen op Zoom telt meer dan 800 monumenten! We hebben de meest bijzondere voor je op een rijtje gezet. Van het oudste stadspaleis van Nederland tot de ruim zestig meter hoge Peperbus. Ideaal om te combineren met je bezoek aan de Gevangenpoort. In Bergen op Zoom kom je tijd tekort…

Stadspaleis Het Markiezenhof

Het oudste stadspaleis van Nederland, het Markiezenhof, ligt op slechts een steenworp afstand van de Gevangenpoort! Ooit was het de residentie van de Heren van Bergen op Zoom, die in de vijftiende en zestiende eeuw tot de machtigste edelen van de Nederlanden hoorden. Vanaf 1533 verkregen zij de titel van Markies, vandaar de naam Markiezenhof. In latere perioden deed het prachtige complex nog dienst als militair hospitaal en kazerne. Vanaf 1963 tot 1987 is het complete Markiezenhof zorgvuldig gerestaureerd en in de oude staat teruggebracht.

Na de restauratie heeft het Markiezenhof een culturele bestemming gekregen, tegenwoordig is het een museum. Het stadspaleis vertelt de geschiedenis van stad en regio en heeft tevens een complete verdieping gewijd aan kermisminiaturen en de geschiedenis van de jaarmarkten. Kinderen zullen zich hier zeker vermaken!
Naast een museum is het Markiezenhof een geliefde locatie voor huwelijksceremonies, fotoreportages en zijn er verschillende ruimtes te boeken voor een vergadering, bedrijfspresentatie, diner of feest. In de gezellige Franse Tuin of het Museumcafé kunnen bezoekers zowel binnen als buiten genieten van een kop/koffie en lunch.

De Sint-Gertrudiskerk

Hoog boven de Grote Markt van Bergen op Zoom torent de Grote of St. Gertrudiskerk uit. De kerk werd vanaf 1504 gebouwd naar ontwerp van Anthonis Keldermans, in die tijd de stadsbouwmeester van Bergen op Zoom. De verwijzing naar Sint Gertrudis verwijst naar Gertrudis van Nijvel, beschermheilige van de reizigers (en ook tegen ratten- en muizenplagen).

Eenvoudig was de bouw van de kerk niet: door een economische crisis halverwege de zestiende eeuw moesten de plannen worden bijgesteld. In 1607 raakte een groot deel van de kerk, het zogeheten Nieuwe Werck, zwaar beschadigd en later weer afgebroken. Toen Bergen op Zoom in 1747 door de Fransen werd veroverd en de stad zware schade leed, werd ook de kerk grotendeels verwoest. Dankzij bijdragen uit heel Nederland kon hij gelukkig weer worden opgebouwd.

De St. Gertrudiskerk was van 1580 tot 1970 in gebruik door de Protestantse gemeente. In 1972 ontstond een grote brand tijdens restauratiewerkzaamheden die veel schade aanrichtte aan het gebouw en de inventaris. Na de restauratie werd vanaf 1988 het gebouw in bruikleen gegeven aan de katholieke parochie.

De St. Gertrudiskerk is tijdens het seizoen (25 april t/m 31 oktober) te bezichtigen op di t/m zo van 13.00 tot 16.30. Ook is de toren te beklimmen met als beloning een prachtig uitzicht op de stad. Regelmatig vinden er ook exposities of andere evenementen plaats.

De Grebbe, een rondje door het riool!

Pal naast de Gevangenpoort ligt de Grebbe, een oud afwateringskanaal uit de dertiende eeuw dat dwars door Bergen op Zoom liep (en loopt). Vanaf 1485 is over de Grebbe een gewelf geplaatst, waardoor het kanaal ondergronds kwam te liggen. In de twintigste eeuw is het volledig overdekt en deed het nog enige tijd dienst als hoofdriool van de stad! De Grebbe werd begin 21e eeuw uitgeroepen tot een Rijksmonument en kan bezocht worden onder begeleiding van de gidsen van SBM, de Stichting Bezichtiging Monumenten.

De Joodse Synagoge

Koning Willem I schonk in 1830 een bedrag van 1000 gulden aan de Joodse gemeente in Bergen op Zoom voor de bouw van een eigen synagoge. Twee jaar later was deze gereed, met dank aan particuliere gelden. In het gebouw bevindt zich in de kelder een badinrichting voor rituele reinigingsplechtigheden. Na de Tweede Wereldoorlog waren er te weinig overlevenden om de synagoge open te houden en werd het gebouw zelfs met sloop bedreigd. Door inspanningen van de Stichting Behoud en Herstel werd dit voorkomen en kreeg het gebouw de status van een Rijksmonument. In 1975 werd de gerestaureerde synagoge heropend en tegenwoordig heeft het een culturele bestemming. Bezoek de synagoge via SBM.

Het oude Stadhuis

Gelegen aan de monumentale Grote Markt in Bergen op Zoom, is ook het Oude Stadhuis een eeuwenoud monument dat nog steeds tot de verbeelding spreekt. De spreuk “Mille Periculis Supersum” (Duizend Gevaren Kom Ik Te Boven) op de voorgevel van het pand herinnert aan de periode van de Tachtigjarige Oorlog. Het pand, een samenvoeging van drie afzonderlijke panden, wordt tegenwoordig gebruikt voor commissievergaderingen, congressen en is tevens een geliefde locatie voor huwelijksceremonies. Het stadhuis is te bezichtigen en de gidsen van SBM verzorgen rondleidingen.

Theater de Maagd

Zodra je De Maagd binnenloopt begrijp je waarom dit fraaie gebouw aan de Grote Markt uniek is in Nederland. Het was namelijk de eerste kerk die theater werd! De sfeervolle zuilen, glas-in-lood ramen en fresco’s omringen het publiek van voorstellingen en andere events. Toen Prinses Margriet in 1990 de Bergse stadsschouwburg opende was dat de kroon op een door de media op de voet gevolgde verbouwing o.l.v. Onno Greiner en Martien van Goor. Diverse architectuurprijzen werden in de wacht gesleept en De Maagd diende als voorbeeld voor de renovatie van Carré. Net als haar grote zus in Amsterdam staat De Maagd op www.visittheatres.org als een van de meest bijzondere theaters. De foyers geven je een warm welkom en de hoefijzervormige zaal zorgt als vanzelf voor interactie. Artiesten komen dan ook graag naar Bergen op Zoom. Vele grote namen uit binnen- en buitenland kwamen hier al met hun show, concert, musical of andere theaterproductie. De Maagd biedt zo’n 100 professionele voorstellingen per seizoen, een inspirerend podium voor cultuur uit de regio en een gewilde locatie voor meetings en events.

Het Ravelijn ‘Op den Zoom’

Bergen op Zoom stond lange tijd bekend als La Pucelle (De Maagd), omdat de stad onneembaar werd geacht in de zeventiende en achttiende eeuw. Door vestingbouwkundige Menno van Coehoorn werden de vestingwerken van de stad eind zeventiende eeuw, begin achttiende eeuw ingrijpend gemoderniseerd. Van Coehoorn zelf maakte de afronding in 1744 niet meer mee, hij overleed al in 1704. Lang zou Bergen op Zoom na de afronding van de werkzaamheden overigens niet onneembaar blijken: de Fransen veroverden de stad in 1747 na een maandenlang beleg en richtten grote vernielingen aan.

Het Ravelijn ‘Op den Zoom’ is maar een onderdeel uit de verdedigingswerken die door van Coehoorn werden aangelegd. Een ravelijn is een soort hoekpunt of buitenwerk van een vesting, omgeven door een gracht. Samen met bastions, andere ravelijnen en lunetten vormde het de verdediging van een vesting zoals Bergen op Zoom begin 18e eeuw aanlegde. In de tijd van de industrialisatie zijn in de stad grote delen van de vesting afgebroken, maar het ravelijn ‘Op den Zoom’ is nog bewaard gebleven. Het maakt deel uit van een fraai stadspark.

In de zomermaanden organiseert SBM, een Ravelijnwandeling waarbij je meer achtergronden over de kazematten en de omgeving krijgt.